CHUYÊN ĐỀ 2: TRỌNG ÂM (WORD STRESS)

CHUYÊN ĐỀ 2: TRỌNG ÂM (WORD STRESS)

I. Trọng tâm kiến thức

Trọng âm trong tiếng Anh là âm tiết được nhấn mạnh, thường xuất hiện trong các từ có 2 âm tiết trở lên.
Ví dụ: Từ important có phiên âm là /ım’pɔ:tnt/. Dấu ‘đứng trước âm /pɔ:/, có nghĩa là trọng âm của từ được nhấn ở âm tiết thứ hai là /pɔ:/.
Các quy tắc trọng âm thông thường như sau:

1. Trọng âm của danh từ

– Danh từ 2 âm tiết thì trọng âm rơi vào âm tiết đầu tiên.
Ví dụ: forest /ˈfɒr.ɪst/, table/’teibl/, hobby /ˈhɒb.i/
Ngoại trừ một số danh từ có âm tiết thứ hai chứa âm nguyên âm dài hoặc nguyên âm đôi thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ: bamboo /bæm’bu:/, career /kə’rıə(r)/, routine /ru: ‘ti:n/, today /tə’dei/
– Danh từ 3 âm tiết có âm tiết thứ hai là nguyên âm yếu /ǝ/ hoặc /i/ thì trọng âm rơi vào âm tiết đầu tiên.
Ví dụ: president/’prezidənt/, family/fæm.ǝl.i/
– Danh từ 3 âm tiết có âm tiết thứ ba là nguyên âm yếu /ə/, /i/ và âm tiết thứ hai là nguyên âm dài hay nguyên âm đôi thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ: banana /bə’na:nə/, computer /kəm pju:tə(r)/

2. Trọng âm của tính từ

– Tính từ có 2 âm tiết thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất (như danh từ có 2 âm tiết).
Ví dụ: lovely /ˈlʌv.li/, common /ˈkɒm.ən/, modern /ˈmɑː.dɚn/, simple/’simpl/
Ngoại trừ một số tính từ 2 âm tiết có âm tiết thứ hai chứa âm nguyên âm dài hoặc âm nguyên âm đôi thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ: mature /məˈtʃʊr/, unique /juːˈniːk/
– Hầu hết các tính từ có 3 âm tiết thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất.
Ví dụ: beautiful /’bju:tıfl/, favourite /ˈfeɪ.vər.ɪt/, excellent /ˈek.səl.ənt/, serious /’sıəriəs/
Ngoại trừ một số tính từ 3 âm tiết có âm tiết cuối là nguyên âm yếu /ə/, /i/ hoặc âm tiết thứ 2 là nguyên âm dài hay nguyên âm đôi thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ: dependent /dɪˈpen.dənt/, annoying /əˈnɔɪ.ɪŋ/, expensive /ɪkˈspen.sɪv/

3. Trọng âm của động từ

– Động từ 2 âm tiết thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ: believe /bɪˈliːv/, expect /ık’spekt/, produce /prəˈduːs/
Ngoại trừ một số động từ 2 âm tiết có âm tiết thứ hai là một âm nguyên âm ngắn và kết thúc bởi một phụ âm, hoặc chứa âm nguyên âm đôi; có dạng là en, er, ish thì thường sẽ nhấn trọng âm ở âm tiết đầu tiên.
Ví dụ: begin /bi’gın/, follow /ˈfɑː.loʊ/, enter /’entə(r)/, promise /ˈprɒm.ɪs/, finish /ˈfɪn.ɪʃ/, listen/’lısn/
Ngoài ra, một số từ trong tiếng Anh vừa là động từ vừa là danh từ. Nếu từ đó là danh từ thì trọng âm rơi vào âm tiết đầu tiên. Nếu là động từ thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ:
Danh từ Động từ Danh từ Động từ
export /ˈek.spɔːrt/ /ɪkˈspɔːt/ present /’preznt/ /prɪ’zent/
conflict /ˈkɒn.flɪkt/ /kənˈflɪkt/ produce /’prɒdju:s/ /prə’dju:s/
import /’ɪmpɔ:t/ /ɪmˈpɔːrt/ record /’rekɔ:d/ /rɪ’kɔ:d/
– Động từ 3 âm tiết có âm tiết cuối là nguyên âm ngắn bắt đầu bởi các âm /i/, /e/, /ʊ/, /ʌ/,/ɒ/, /ə/ hoặc kết thúc bằng phụ âm thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai.
Ví dụ: examine /ɪɡˈzæm.ɪn/, deliver/dı’lıvə(r)/, remember /rı’membə(r)/
– Động từ 3 âm tiết kết thúc bằng 2 phụ âm trở lên hoặc âm tiết 3 là nguyên âm đôi /ɪə/, /eǝ/, /ʊə/, /eɪ/, /ai/, /ɔɪ/, /ǝʊ/, /aʊ/ thì trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất.
Ví dụ: compromise /ˈkɒm.prə.maɪz/, dedicate /ˈded.ɪ.keɪt/ , organize /ˈɔː.ɡən.aɪz/

4. Trọng âm của từ chứa tiền tố

Từ chứa tiền tố (Prefix) thì trọng âm vẫn giữ nguyên như ở từ gốc.
Ví dụ:
friendly/frendli/ – unfriendly /ʌnˈfrend.li/
regular /ˈreɡ.jə.lə(r)/ – irregular /ɪˈreɡ.jə.lə(r)/
water/’wɔ:tə(r)/-underwater/ˌʌn.dəˈwɔː.tə(r) /

5. Trọng âm của từ chứa hậu tố

Từ chứa các hậu tố -ic, -ish, -ical, -sion, -tion, -ance, -ence, idle, -ious, -ience, -eous, -ian, -ity, -logy, -graphy, -nomy thì trọng âm rơi vào âm tiết đứng trước hậu tố đó.
Ví dụ: historic /hɪˈstɒr.ɪk/ biology /baɪˈɒl.ə.dʒi/
ability /ə’bıləti, education /ˌedʒ.ʊˈkeɪ.ʃən/, appearance /ə’pıərəns/
– Từ kết thúc bằng hậu tố -ade, -ee, -ese, -eer, -ette, -oo, -oon, -ain, -esque,
-ique, -self thì trọng âm rơi vào âm tiết tương ứng với đuôi đó.
Ví dụ: interviewee/intǝvju:’i:/, engineer /ˌen.dʒɪˈnɪər/, lemonade/lemə’neid/, Vietnamese /ˌvjet.nəˈmiːz/, entertain /en.təˈteɪn/ , taboo /təˈbuː/
– Những từ có hậu tố là -ment, -ship, -ness, -er, -or, -hood, -ing, -en, -ful, -able, -ous, -ly, -less, -ist, -ism thì giữ nguyên cách nhấn trọng âm như từ gốc.
Ví dụ: member /’membə(r)/ – membership /ˈmem.bə.ʃɪp/
educate/ˈedʒ.ʊ.keɪt/ – educator /ˈedʒ.u.keɪ.tər/
happy/’hæpi/ – happiness /ˈhæp.i.nəs/
neighbour/neıbə(r)/ – neighbourhood/’neıbəhʊd/
beauty/’bju:ti/ – beautiful/’bju:tifl/

6. Trọng âm của danh từ ghép

– Đối với các danh từ ghép được viết liền nhau thì trọng âm thường rơi vào âm
tiết thứ nhất.
Ví dụ: airport/’eəpɔ:t/, birthday /ˈbɜːθ.deɪ/, bookshop/ˈbʊk.ʃɒp/
– Ngữ động từ (phrasal verbs) ghép thành danh từ thì trọng âm từ ở thành phần thứ nhất.
Ví dụ: check-up /ˈtʃek.ʌp/, dropout /ˈdrɒp.aʊt/, breakdown/ˈbreɪk.daʊn/

7. Trọng âm của tính từ ghép

– Một số tính từ ghép có trọng âm chính rơi vào thành phần thứ nhất.
Ví dụ: airsick/ˈeə.sɪk/, trustworthy /ˈtrʌstˌwɜː.ði/, waterproof /ˈwɔː.tə.pruːf/
Ngoại lệ: duty-free/dju:ti ‘fri:/, snow-white/ˌsnəʊ ˈwaɪt/
– Các tính từ ghép có thành phần đầu tiên là tính từ hoặc trạng từ và thành phần tận cùng là -ed thì trọng âm chính rơi vào thành phần thứ hai.
Ví dụ: bad-tempered /ˌbædˈtemp.əd/, short-sighted /ˌʃɔːtˈsaɪ.tɪd/, well-done /wel ‘dʌn/

II. Luyện tập tổng hợp

Choose the word that differs from the other three in the position of stress.